1980-1990

Kampania cukrownicza 1979/1980

Kampania buraczana to okres w pracy cukrowni, kiedy z buraków produkuje się cukier. Wszystko zaczyna się jesienią od zwiezienia buraków, na przełomie lat 70. i 80. buraki przyjeżdżały do cukrowni na furmankach, traktorach i koleją. Rozpalenie pieca wapiennego można uznać za symboliczny start całego procesu produkcyjnego. Produkcja cukru od płukania i mycia buraków po efekt końcowy czyli cukier kryształ, cukier w kostkach czy cukier puder to skomplikowany i wieloetapowy proces. Najważniejsze elementy tego procesu to: dyfuzja, defekacja, saturacja, filtracja, odparowanie na wyparce, gotowanie w warnikach, odwirowywanie kryształków cukru na wirówkach, wypuszczenie melasy (swego rodzaju produktu ubocznego), suszenie cukru, pakowanie cukru lub formowanie kostki czy mielenie na pudrowniku. Cukier był właściwym produktem, ale w zakładzie powstawały też rozmaite inne asortymenty np. syropy czy ekskluzywna kostka brydż. Jeszcze w latach 60. kampania buraczana trwała nawet 5 miesięcy zaś wraz z postępem automatyzacji technologii uległa skróceniu a zatrudnienie pracowników sezonowych zmniejszeniu. W fabryce odbywała się też kampania rafinerska czyli produkcja żółtego cukru, w czasie której przerabiano cukier z innych cukrowni oraz cukier kubański z trzciny cukrowej. W tym procesie powstawał niezwykle czysty cukier przemysłowy. Kolejne kampanie wyznaczały swoisty rytm życia nie tylko fabryki, ale i naszej gminy.

Capstrzyk strażacki. Lata 80.

Jak słusznie podkreśla Wojciech Kiełkowski w monografii „Chybie. Dzieje gminy od czasów najdawniejszych do współczesności” straż pożarna stanowiła istotny element życia społecznego i pełniła ważną i pożyteczną rolę w naszej społeczności. W latach 80. chybscy druhowie rozbudowywali strażnicę i czynili starania o wymianę samochodu bojowego. Na zgromadzonych fotografiach udokumentowano jeden z capstrzyków. W przemarszu wzięli udział strażacy z Chybia, lokalne władze, kierownictwo cukrowni, harcerze oraz nauczycielki, a wśród nich dyrektorka szkoły podstawowej w Chybiu pani Maria Chmura. Uczestnicy zebrali się przed cukrownią, przeszli ulicami Chybia pod Urząd Gminy, złożyli hołd pod pomnikiem żołnierzy Armii Czerwonej i tablicą upamiętniającą bohaterów pomordowanych w obozach koncentracyjnych, następnie przeszli pod halę sportową i tam wręczono odznaczenia i dyplomy. Ostatnie fotografie przedstawiają ognisko, które pewnie zakończyło uroczystości.

Zespół Szyfry i Chorus

W książce „Chybie. Dzieje gminy od czasów najdawniejszych do współczesności” Wojciecha Kiełkowskiego możemy przeczytać: „Przez jakiś czas przy Radzie Zakładowej działało kilka zespołów muzycznych: sekcja instrumentalna, zespół silnego uderzenia „Szyfry” i „Topazy” oraz chór dziecięcy” a dalej, że w latach 1975 – 1980 funkcjonował zespół „Chorus” liczący 4 członków. Zespół „Szyfry” był ambitnym i popularnym bandem, który tworzyli młodzi ludzie nie tylko z Chybia. Dziś historia i składy grup a właściwie rozróżnienie „Szyfrów” i „Chorusa” jest niezwykle trudne. Różne sekcje funkcjonujące w Zakładowym Domu Kultury przenikały się i uzupełniały, stąd materiał filmowy i fotografie zgromadzone w archiwum AKF „Klaps”. P.S. Bardzo prosimy o pomoc w odtworzeniu składów zespołów „Chorus” i „Szyfry”

Serdecznie dziękujemy Panu Tadeuszowi Pisarkowi za podzielenie się wspomnieniami i oddajemy mu głos.

Najpierw trochę o zespole „Szyfry”.

Zespół był prowadzony przez Leszka Janusza. Przez grupę „Szyfry” przewinęło się mnóstwo osób instrumentalistów i solistów. Trzon stanowił Leszek Janusz i Józek Krzyżanek / Kizia/. Przez jakiś czas śpiewał również Staszek Pietroszek, na gitarze grał Milan, na basie Piotr Tłoczek, na klarnecie Stefan /występuje na wielu zdjęciach/, no i do zespołu dołączyli też Tadeusz Pisarek /trąbka i akordeon/ oraz Adam Kobierski. Zespół zakończył działalność ok. 1971/72.

Zespół „Chorus”.

Na osobistą prośbę ówczesnego Posła Emanuela Mikołajczyka, w 1973 roku już jako instruktor muzyczny, zacząłem organizować zespół muzyczny w oparciu o Adama Kobierskiego i Józka Krzyżanka. Razem z Adamem ustaliliśmy nazwę zespołu, która brzmiała „Chorus „ i ta nazwa była prywatną własnością Kobierski-Pisarek. Zaczęliśmy od grania standardów jazzowych oraz nowych kompozycji Adama Kobierskiego. Po kilku miesiącach do zespołu, na własna prośbę, dołączył Leszek Janusz. Dołączyła też do nas jako wokalistka Barbara Daniel, później po mężu Kobierska. Tak powstał zespół w pięcioosobowym składzie, który uzyskiwał niemałe sukcesy. Oprócz dużej popularności wśród ówczesnych władz Cukrowni „Chybie” i władz środowiskowych, zespół „Chorus” zdobywał popularność w regionie Śląska Cieszyńskiego i skali całego kraju. Zespół „Chorus” przede wszystkim uświetniał imprezy kulturalno rozrywkowe organizowane przez Dom Kultury Cukrowni „Chybie”, gdzie miał sporo fanów. Zespół był też pozytywnie postrzegany przez Departament Przemysłu Spożywczego, co pozwoliło na zakup nowego sprzętu muzycznego.

Zespół „Chorus”, którego kierownikiem był Tadeusz Pisarek występował w składzie :

Adam Kobierski – piano, organy, klawikord, /dodatkowo sax/

Barbara Daniel – Kobierska – wokal

Józef Krzyżanek / Kizia/ – perkusja , wokal

Leszek Janusz – gitara basowa

Tadeusz Pisarek – trąbka, akordeon, inne klawiszowe

„Chorus” występował z dużymi sukcesami min.:

– w Czechosłowacji: koncert na jubileuszu klubu sportowego Jabłonków

– w Berlinie (NRD): 25 lecie NRD jesień 1974

– w krajowych przeglądach zespołów: w Malczycach, Wrocławiu, Milejowie

– w telewizji: udział w programie TV Łódź „pojedynki branż”, zaś ścieżka dźwiękowa nagrywana była w radio Katowice. Występ ze znanym zespołem „Laboratorium.”

Zespół „Chorus” działał też komercyjnie grając na balach, festynach czy weselach, co powodowało konflikty interpersonalne w zespole. Po 3,5 roku działalności zespół opuścili Adam Kobierski i Barbara Daniel- Kobierska. Wtedy do zespołu na rok dołączył Joachim Trembaczowski a cały wokal przejął Józek Krzyżanek. Po kolejnym roku nastąpiła zmiana pianisty na Wacława Bekiesza.

W 1978 rozpocząłem pracę jako nauczyciel muzyki we wszystkich szkołach w Chybiu, co w znaczny sposób utrudniało mi zajmowanie się zespołem „Chorus”, gdzie coraz bardziej narastały niesnaski. W 1979 przestałem być instruktorem muzycznym w DK Cukrowni Chybie i kierownikiem zespołu „Chorus”.

W zestawie zdjęć identyfikuję jako „Chorus” następujące zdjęcia o numerach:

3 /Wrocław/; 4 /Adam Kobierski/; 7 /Wrocław/; 8 Wrocław / Plac Solny/; 12 Topazy; 13 i 14 Barbara Daniel; 15 Wrocław; 16 Chorus – Barbara Daniel; 17 Józek Krzyżanek; 18 Chorus – Milejów; 19 post Chorus* 1979 L. Janusz, W. Bekiesz, J Krzyżanek, Tadeusz Mencnarowski; 10 Chorus – Malczyce; 21 Topazy; 26 Chorus / Wrocław/; 30 post Chorus*; 31 Chorus – J. Krzyżanek; 32 Chorus 1979 – końcowy skład L. Janusz, J. Krzyżanek, Tadeusz Pisarek, Wacław Bekiesz; 33 – post Chorus J. Krzyżanek, L. Janusz, Bolesław Noga, Tadeusz Mencnarowski.

*Post Chorus to zespół po moim odejściu w 1979r.

Spotkanie emerytowanych pracowników cukrowni. Rok 1980

Cukrownia była największym pracodawcą w gminie, była też ośrodkiem życia społecznego poprzez mecenat kulturalny i animowanie sfery sportowo-rekreacyjnej. Zakład dbał o swoich pracowników, ich dzieci a także emerytów. Organizowano spotkania dla seniorów, którzy dawniej pracowali w cukrowni.

Dożynki gminne w Zaborzu. Rok 1986.

Święto plonów ma długą tradycję i splata się z życiem społeczności wiejskich. Jest obchodzone na zakończenie żniw, po zebraniu plonów z pól. Charakter dożynek zmieniał się na przestrzeni dziejów, w PRL święto miało charakter państwowy, a od lat 80. XX wieku rozwija jego się element religijny. Stałymi komponentami obchodów są obrzędy związane z pleceniem i przekazywaniem wieńca oraz barwny korowód.

W Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej odbywały się fasadowe wybory, rejestrowano jedną listę (w 1980 roku był to Front Jedności Narodowej), manipulowano wynikami i frekwencją – zawsze wysoką, przekraczającą 90%. Obywatele z różnych powodów (także z obawy przed represjami) tłumnie brali udział w wyborczym spektaklu. Na fotografiach mieszkańcy gminy biorący udział w wyborach, lokal wyborczy mieścił się w sali strażnicy Ochotniczej Straży Pożarnej w Chybiu.

Informacja o wyniku wyborów do Sejmu PRL z 23 marca 1980 roku: https://www.prawo.pl/akty/m-p-1980-9-37,16819821.html

Fotografie przedstawiają uroczystość, w której biorą udział strażacy oraz harcerze i lokalne władze. Na placu przed cukrownią prezentowane są strażackie wozy bojowe, gra orkiestra, odbywa się apel, pochód strażaków i harcerzy maszeruje ulicą Bielską w stronę centrum Chybia, pod hala sportową odbywa się dekoracja druhów.

Wręczenie nagród – lata 80.

Wiemy, że to oficjalna uroczystość. Wiemy, że odbywa się w sali widowiskowej cukrowni. Wiemy, że biorą w niej udział przedstawiciele władz. Są wręczane nagrody. Nie potrafimy ustalić szczegółów – prosimy o pomoc. Jeśli ktoś potrafi rozpoznać osoby i okoliczności, prosimy o komentarz.
Według Pana Jana Szczypki fotografie przedstawiają  bal karnawałowy orkiestry dętej z okazji 50-lecia orkiestry, który odbył się w pierwszą sobotę stycznia 1985 r.

Capstrzyk to według SJP „wieczorny przemarsz wojska lub członków jakiejś organizacji ulicami miasta, zwykle z orkiestrą, odbywający się w przeddzień jakiejś uroczystości”. Zbiór zdjęć ukazuje przemarsz orkiestry, harcerzy, przedstawicieli władz, urzędników, organizacji społecznych w przeddzień Święta Pracy. Prawdopodobnie zebrano się pod cukrownią by przejść pod pomnik czerwonoarmistów i złożyć tam wieńce i kwiaty.

Prosimy o uzupełnienie informacji.

Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) ustanowiło Międzynarodowy Dzień Dziecka w latach 50. W Polsce i krajach byłego „bloku socjalistycznego” święto obchodzone jest 1 czerwca. Obchody MDD wiążą się z procesem uznania i kształtowania praw dziecka. Zdjęcia pokazują jak świętowano Dzień Dziecka w największym zakładzie w Chybiu. Dla dzieci pracowników cukrowni zorganizowano spektakl kukiełkowy, gry i zabawy, tańce, obdarowano je też słodyczami. Impreza odbyła się w cukrowniczej sali widowiskowej.