Kronika Edwarda Krzyżanka cz.1

Kronika Edwarda Krzyżanka cz.1

Poznałam Pana Edwarda Krzyżanka, kiedy dołączyłam do zespołu przygotowującego monografię naszej gminy. Zapamiętałam go jako człowieka niezwykle zaangażowanego, miłośnika historii lokalnej wspólnoty, działacza z misją utrwalania tożsamości małych ojczyzn. Pan Krzyżanek, doktor nauk przyrodniczych, społecznik, pochodzi z Zarzecza, jako naukowiec badał i opisywał faunę i florę Zbiornika Goczałkowickiego. W ręcznie napisanej „Kronice” widnieje motto: „Zginie pamięć po ludziach i rzeczach, jeżeli pamięć tę nie przekażą potomności zapisane świadectwa”. Zbiór fotografii, dokumentów, pamiątek dotyczących gminy Chybie, krainy dzieciństwa i młodości, przerodził się w ideę spisania dziejów. Pracę nad kroniką autor zakończył w 1981 roku i dedykował swe dzieło mieszkańcom Chybia, które darzył sentymentem i sympatią. Obszerne fragmenty „kronik chybskich” drukowała „Nowa Formacja”, oryginał Pan Krzyżanek przekazał Gminnemu Ośrodkowi Kultury, w kolejnych folderach udostępniamy wybór najciekawszych, naszym zdaniem, zdjęć i dokumentów z „Kroniki” Edwarda Krzyżanka.

(Anna Zachurzok)


Cukrownia Chybie po wojnie

Cukrownia Chybie po wojnie
Nie ma chyba rodziny w Chybiu, która nie byłaby związana z cukrownią, zakład odgrywał ogromną rolę w historii naszej gminy. A przemiany historyczne – polityczne, gospodarcze i społeczne odciskały piętno na funkcjonowaniu fabryki. Wiadomo, że cukrownia została mocno zniszczona w czasie wojny i po wyzwoleniu zastanawiano się czy w ogóle warto ją odbudowywać. Za pozytywną decyzją i odbudową poszły rozwój, inwestycje, unowocześnienia, lata prosperity. Niestety wiatr historii przywiał w końcu XX wieku czarne chmury aż w 2009 roku Cukrownia i Rafineria „Chybie” S.A. została zamknięta. O powojennych losach fabryki obszernie pisze Wojciech Kiełkowski w książce o dziejach gminy Chybie, dla zainteresowanych obowiązkową pozycją jest także praca Krzysztofa Puzika i Michała Kajstury pt.: „Z dziejów gminy Chybie – Cukrownia Chybie w fotografii”.

GALERIA 03.2023

GALERIA 05.2021


Przedwojenne Chybie. Życie społeczne i rodzinne.

PRZEDWOJENNE CHYBIE. ŻYCIE SPOŁECZNE I RODZINNE.

Dzięki zaangażowaniu wielu osób Gminne Archiwum Cyfrowe wciąż poszerza swoje zbiory i zyskuje rozmaite fotografie. Chybianie dzielą się zdjęciami z uroczystości, imprez, z pracy, z organizacji albo po prostu sprzed domu czy zakładu. Ten zbiór pokazuje różne przejawy życia społecznego z czasów przedwojennych.

  1. 12.1928 – Sylwester w Kasynie
  2. 11.1932 – Kurs pracowników laboratoryjnych
  3. III Powstanie Śląskie – kompania cieszyniaków, pierwszy z lewej Adolf Krzyżanek
  4. Komendant żandarmerii w Zarzeczu Józef Czylok z żoną Jadwigą
  5. Przed gospodą na Żabińcu, lata 20. XX wieku
  6. 15 lecie KSM w Chybiu. Przed restauracją u Kopla, rok 1934
  7. Rodzina Cieleckich – ogród przy Cukrowni Chybie, lata 30
  8. Rodzina Roberta Cieleckiego, ok. 1935 rok
  9. Rodzina Roberta Cieleckiego, ok. 1935 rok
  10. Rodzina Roberta Cieleckiego, ok. 1935 rok
  11. Rodzina Roberta Cieleckiego, ok. 1935 rok
  12. Rodzina Roberta Cieleckiego, ok. 1935 rok
  13. Chybie poświęcenie sztandaru Kongregacji, rok 1935
  14. Przedszkolaki z Chybia. Pierwsza z lewej Jadwiga Szołdra. Ok. 1935r.
  15. Chybscy kolejarze, rok 1935, od lewej siedzą-Ochodek, (-), Franciszek Przewoźnik, Ryszka
  16. Policjant Wojtek i leśniczy Krzempek, ok. 1938 rok
  17. 3 Maja, Bielsko. Zwycięska sztafeta z Chybia – Krysa Rudolf, Wawrzyczek, Sznajder, Lenart. Rok 1938
  18. Rok 1939, Karol Dudek, Mikołjczyk, Lenert Roland, Sosna Rudolf
  19. Chybie, 1939. Roland Lenert i bracia Szotowie
  20. Chybie, 1939 rok. Sosna Walerka, Gamza Ludwik, Leosia Sosna, Zosia Górniak, Roland Lenert
  21. Chybie, maj 1940 roku. Przed aresztowaniem – Lenert Roland, Szat Tadeusz, Sosna Rudolf
  22. 09.1940, wójt Mnicha – Józef Ochodek razem z żoną
  23. Przed Koplówką, lata 40. XX wieku
  24. Chybie, ok.1937r ok. Od lewej – Jan Przewoźnik, Franciszek Przewoźnik, Zwarte,(-)
  25. Mieszkańcy Chybia przed wojną trzecia od lewej Gertruda Wórbel
  26. Od lewej – R. Cielecki, dyrektor Krajewski, ksiądz Gałuszka ze Strumienia, ksiądz Kubaczka, doktor Smotka
  27. Orkiestra Farugowa przed wojną
  28. Piekarnia Rudolf Mencnarowski
  29. Pracownicy budowy linii kolejowej Chybie Skoczów
  30. Spotkanie pożegnalne emerytów cukrowni lata trzydzieste XX wieku Wnętrze baru u Kopla przed wojną
  31. Wnętrze baru u Kopla przed wojną
  32. Chybie, przed wojną. Roland Lenert w dresie z rękami splecionymi na przedzie
  33. Pogrzeb, Chybie 1946
  34. Gustaw Suchanek właściciel folwarku Frelichów
  35. Otwarcie linii kolejowej Skoczów – Chybie
  36. Stacja kolejowa Chybie


Ochotnicze Straże Pożarne przed II wojną światową

Ochotnicze Straże Pożarne przed II wojną światową

Najstarsza w naszej dzisiejszej gminie jednostka OSP powstała w 1905 roku w ówczesnym Zarzeczu. Jak pisze w monografii W. Kiełkowski do utworzenia straży przyczyniły się tragiczne pożary, a szczególnie ten, który strawił dom przełożonego gminy. W Mnichu, Chybiu i Zaborzu Ochotnicze Straże Pożarne zakładano w latach 20. po I wojnie światowej. Organizacja tych specyficznych stowarzyszeń jest pięknym przejawem solidarności, współdziałania i postaw obywatelskich. Ważny cel i współdzielona troska o bezpieczeństwo jednoczyły społeczności, które, jak zaświadczają historie każdej OSP, w krótkim czasie skutecznie gromadziły środki, siły i doprowadzały do powstania jednostek, wyposażenia w sprzęt i budowy remizy.

1 – Jubileusz 10 lecia OSP Chybie 1935

2 – OSP Mnich okres miedzywojenny

3 –  Przedwojenne zdjęcie OSP Cukrownia połowa lat 30 tych

4 – Przemarsz OSP Mnich w Chybiu prowadzi nauczyciel z Mnicha Dawid

5 – założyciele OSP w Mnichu


Oświata przed wojną

Oświata przed wojną

Zebrane w katalogu fotografie pochodzą z okresu międzywojennego i przedstawiają uczennice i uczniów oraz ich nauczycieli ze Szkoły Powszechnej w Chybiu bądź do Szkoły w Mnichu. W tym czasie funkcjonowały jeszcze dwie szkoły w Zarzeczu. O historii szkolnictwa  w Chybiu warto poczytać w książkach Wojciecha Kiełkowskiego: „Dzieje szkoły w Chybiu od czasów austriackich do współczesności” oraz „Chybie. Dzieje gminy od czasów najdawniejszych do współczesności”.

Więcej Info


Lokalna kolejka Chybie - Strumień

Lokalna kolejka Strumień-Chybie.

Prezentujemy skany artykułu o lokalnej kolei Chybie – Strumień z pisma „Stalowe Szlaki”, artykuł ukazał się w nr 4/2016 (128). Ciekawy materiał trafił do nas za pośrednictwem lokalnego miłośnika kolejnictwa, a wydawca pisma „Stalowe Szlaki” Pan Marek Barszcz wyraził zgodę na zamieszczenie artykułu w naszym archiwum. Obu Panom serdecznie dziękujemy.


Cukrownia Chybie - zdjęcia z książki M. Kajstury i K. Puzika

Pod galerią znajdują się opisy poszczególnych zdjęć.

Zachęcamy do pozostawienia komentarza.

 

001 - Widok od strony placu fabrycznego,ok.1925r.
002 - Widok na bramę wjazdową. Na pierwszym planie wagoniki kolejki wĻskotorowej kursujĻcej z cukrowni do składnicy buraków w Drogomyślu, ok. 1900r.
003 - Arcyksiążęca fabryka cukru i restauracja zakładowa, ok. 1900r.
004 - Brama wjazdowa, ok. 1900r.
005 - Po lewej budynek mieszkalny, obok portiernia, po prawej budynek kasyna, w którym mieściły się m.in. kino, stołówka, ok. 1930r.
006 - Portiernia, w bramie stoi portier Szczepan Pietraszko, ok. 1930r.
007 - Brama wjazdowa, 1938r.
008 - Brama wjazdowa z umieszczonym nad nią hasłem propagandy niemieckiej "Wir kapitulieren nie!". (Nigdy nie kapitulujemy!), lata 40. XXw.
009 - stojaki na rowery znajdujące się przy portierni, 1938r.
010 - Zakładowy dystrybutor paliwa, 1938r.
011 - Główny budynek fabryczny, ok. 1895r.
012 - Główny budynek fabryczny, w którym mieściła się min.: surownia, dyfuzja, przerób wysłodków, rozlewnia główna cukru, ok. 1930r.
013 - Arcyksiążęcy hotel fabryczny, ok. 1900r.
014 - Sala widowiskowa cukrowni, ok. 1930r.
015 - Wnętrze kasyna urzędniczego, ok. 1930r.
016 - Widok od strony stawu fabrycznego, 1938r.
017 - Widok od strony stawu fabrycznego, 1938r.
018 - Arcyksiążęca fabryka cukru, ok. 1900r.
019 - Kampania cukrownicza, ok. 1935r.
020 - Od lewej piec wapienny, kotłownia, elektrownia, wieża ciśnień, ok. 1935r.
021 - Piec wapienny, ok. 1930r.
022 - Grupa pracowników przed budynkiem administracyjnym, 1901r.
023 - Budynek administracyjny, ok.1930r.
024 - Biura administracji cukrowni, ok. 1930r.
025 - Biuro dyrektora Tadeusza Dembińskiego, ok. 1930r.
026 - Po lewej budynek administracyjny, z prawej budynek mieszkalny tzw. "Biały dom", ok. 1930r.
027 - Laboratorium, ok. 1930r.
028 - Staw fabryczny, w dali "Biały dom", 1938r.
029 - Odstojniki, w dali budynek urzędniczy i kasyno, ok. 1930r.
030 - "Willa", w której mieszkali m.in. dyrektorzy cukrowni, ok. 1895r.
031 - Droga biegnąca wzdłuż pierwotnego ogrodzenia cukrowni, ok. 1895r.
032 - "Willa"- mieszkanie min. dyrektorów cukrowni, ok. 1930r.
033 - Widok od strony stawu fabrycznego, ok. 1930r.
034 - Widok od strony obecnej ulicy Konopnickiej, ok. 1930r.
035 - Widok od strony obecnej ulicy Kolejowej, ok. 1930r.
036 - Widok od strony torów kolejowych, ok. 1930r.
037 - Widok od strony torów kolejowych, ok. 1900r.
038 - Widok od strony dworca kolejowego (magazyn cukru i warsztat mechaniczny), ok. 1935r.
039 - Surownia arcyksiążęcej Cukrowni Chybie. Drzeworyt, 1897r.
040 - Surownia mieściła się w głównym budynku fabrycznym, ok. 1925r.
041 - Pakowanie "głów cukru", 1938r.
042 - Suszarnia "głów cukru", ok. 1930r.
043 - Rąbaczki, 1938r.
044 - Skład buraków cukrowych na placu fabrycznym, 1938r.
045 - Spławnie buraczane, na drugim planie budynki dla pracowników, ok. 1930r.
046 - Wnętrze magazynu wysłodków, ok. 1930r.
047 - Dyrektor Rudolf Krajewski z szefem administracji Robertem Cieleckim, ok. 1935r.
048 - Waga (z lewej). Po prawej budynek mieszkalny, ok. 1935r.
049 - Miejsce składowania i rozładunku kamienia wapiennego i węgla. Zdjęcie, ok. 1925r.
050 - Osadniki, 1938r.
051 - Zniszczony podczas działań wojennych komin fabryczny, 1945r.
052 - Pakowaczki kostek cukru, lata 60. XX w.
053 - Odbudowa pieca wapiennego, ok. 1945r.
054 - Widok na melaśnik i składowisko węgla, ok. 1960r.
055 - Chłodnia kominowa, lata 60. XXw.
056 - Brygada racjonalizatorska, lata 70. XX w.
057 - Rampa s≥uŅöca do rozładunku buraków cukrowych, 1938r.
058 - Portiernia, 1938r.
059 - Rozładunek buraków do spławni, 1938r.
060 - Brama wjazdowa-zdjęcie wykonane po odbudowie za;kadu, koniec lat 40. XX w.