Film

Chambon

Rok produkcji: 1974
Dane techniczne: czarno-biały, 16 mm, 10:20 min.
Ekipa:
Realizacja: Franciszek Dzida
Zdjęcia: Jan i Franciszek Dzidowie

„Chambon, czyli impresja o pracy”. Dość specyficzny, jedyny – jak zaznacza Autor – taki film w tej twórczości. Poświęcony nie jedynemu jej bohaterowi – człowiekowi, ale – maszynie, kombajnowi do produkcji cukru. Pierwsza część filmu, montowanie francuskiego kombajnu (z udziałem francuskich specjalistów), to praca ludzi. Druga – to już sama maszyna i jej praca.
Nigdy nie fascynowała mnie technika, wykorzystuję ją, ale bez niezdrowych emocji – rzekł Autor i zaprzestał zainteresowań maszynami.
(„Amatorski Klub Filmowy „Klaps”. 25 lat”, A. Herczyńska, F. Dzida, Chybie, 1994)

Kampania buraczana w cukrowni w Chybiu

Rok produkcji: 1985
Dane techniczne: czarno-biały, 16 mm, 12 min.Ekipa:
Realizacja: Franciszek Dzida

Kampania buraczana to okres w pracy cukrowni, kiedy z buraków produkuje się cukier. Wszystko zaczyna się jesienią od zwiezienia buraków. Produkcja cukru od płukania i mycia buraków po efekt końcowy czyli cukier kryształ, cukier w kostkach czy cukier puder to skomplikowany i wieloetapowy proces. Najważniejsze elementy tego procesu to: dyfuzja, defekacja, saturacja, filtracja, odparowanie na wyparce, gotowanie w warnikach, odwirowywanie kryształków cukru na wirówkach, wypuszczenie melasy (swego rodzaju produktu ubocznego), suszenie cukru, pakowanie cukru lub formowanie kostki czy mielenie na pudrowniku. Cukier był właściwym produktem, ale w zakładzie powstawały też rozmaite inne asortymenty np. syropy czy ekskluzywna kostka brydż. Kolejne kampanie wyznaczały swoisty rytm życia nie tylko fabryki, ale i naszej gminy. Twórca skupia się na ruchu i rytmie pracy rozmaitych maszyn, pasów, mieszalników, taśm, tłoków, a także ludziach jakby wtopionych w ten ruch i rytm. To nie jest opis produkcji cukru i przewodnik po zakładzie, ale poemat industrialny o fabryce czyli wielkim skomplikowanym tworze, który składa się z maszyn, ludzi i pracy.

Jarmark Świętojański 1984

Rok produkcji: 1984
Gatunek: dokument
Dane techniczne filmu: Czarno-biały, 16 mm, 19:30 min.
Ekipa: AKF „Klaps”

Opis:
Jak co roku odbył się Jarmark świętojański. Realizatorzy lubią tę imprezę, to okazja do „łapania” sytuacji jak choćby tej z chłopcem reperującym rower, łowienia interesujących kadrów np. straganu z „odpustową” biżuterią. Jak każdego roku były występy, stragany, dekoracje, ale jakby trochę skromniejsze – mniej chorągiewek, na scenie dzieci szkolne, jakaś kapela podwórkowa, za to odbyła się dyskoteka na placu przed fontanną. Nie dopisała pogoda, co rusz zrywał się wiatr, padał ulewny deszcz, który stał się okazją do sfilmowania kropli bębniących o deski sceny. Dużą część nagrania poświęcono występowi gwiazdy – kabaretu z Kryszakiem, Kowalewskim, Opanią, który zgromadził wielką publiczność. Autorzy filmu wciąż przyglądają się publiczności, ludzkim reakcjom, zajmują się wyławianiem śmiesznych, charakterystycznych sytuacji (np. zauważają, że na scenie obok koncertującej orkiestry dętej stoją dwie skrzynki piwa), szukają ciekawej perspektywy, starają się też dać obraz całości pokazując, w migawkach, także zaplecze, obsługę, momenty próby, zmian na scenie. Film nie ma czołówki ani napisów końcowych, ale datowanie jest pewne (22 – 24 czerwca 1984), ponieważ sfilmowano plakat z dokładną datą. Ciekawy formalnie i wartościowy dokumentalnie.

Wesele

Rok produkcji: IV 1973
Gatunek: dokument
Dane techniczne filmu: czarno-biały, 16 mm, 10:30 min
Ekipa:
Zdjęcia: Jan Dzida
Współpraca operatorska: Kazimierz Pudełko
dźwięk: Józef Orawiec
współpraca: Kazimierz Świątczak

Opis:
Akcja tego krótkiego filmu rozgrywa się w Chybiu lat 70. jego bohaterami są chybianie i Chybie. Z dzisiejszej perspektywy wydaje się, że autor filmu, niemalże w ostatniej chwili, podjął próbę utrwalenia na taśmie filmowej znikających już wówczas zwyczajów i tradycji towarzyszących wiejskim uroczystościom weselnym. Współcześnie klubowicze widzieli ten film tak: ciekawe zdjęcia, doskonale uzupełnia autentyczny dźwięk nagrany przez Józefa Orawca. (z dokumentu „Powstanie i działalność Amatorskiego Klubu Filmowego „Klaps” w Chybiu. 1969 – 1973”)

Jarmark Świętojański 1981

Rok produkcji: 1981
Gatunek: dokument
Dane techniczne filmu: Czarno-biały, 16 mm, 17 min.
Ekipa: AKF „Klaps”

Opis:
Kronikarski zapis jednej z najważniejszych imprez, organizowanych w latach 70. i 80. (ostatni Jarmark odbył się w 1989 po raz pierwszy na scenie nowego amfiteatru), jaką był Jarmark Świętojański. Film pokazuje, że cieszyła się ogromną popularnością, Chybianie tłumnie podziwiają występy, ustawiają się w kolejkach do licznych stoisk. Impreza toczyła się w centrum Chybia, na terenie parku była ustawiona scena, wzdłuż ulicy Dworcowej ciągnęły się stragany, działały Smakosz i cukiernia. Gwiazdą był chyba Andrzej Zaucha, występował też zespół „Sibro” (same atrakcyjne dziewczyny) oraz zespoły regionalne, w tym zespół „Chybie”, orkiestra dęta i wiele innych. Ciekawe jest to, że chętnie odwiedzano stoisko AKF „Klaps”, kupowano fotografie. Całe centrum było przystrojone girlandami chorągiewek, wieczorem rozbłyskały sznury żarówek. Autorzy filmu nie tylko rejestrują wydarzenie, ale także wykorzystują środki artystycznego wyrazu, by uczynić go atrakcyjnym. Stosują zbliżenia, wyszukują ciekawe sytuacje, wyłuskują bohaterów, korzystają z szeregu planów i perspektyw. Jarmark świętojański z 1981 roku odbył się w dniach 16 i 17 czerwca.

W 49 sekundzie rozpoznała się Pani Alicja Przemyk!

AKF Klaps w Pieninach

Rok produkcji: 1969
Gatunek: dokument
Dane techniczne filmu: czarno-biały, 8 mm, 9:05 min.
Ekipa: Zespół AKF Klaps

Opis:
Anna Herczyńska opisując historię Klapsa wspomina o znaczącej wycieczce chybskich pasjonatów kina i posiadaczy nowiutkiej kamery: „Pierwszy krok w kierunku twórczości filmowej zostaje uczyniony na wycieczce w Pieniny. Pierwsze metry nakręconej taśmy, pierwsze próby niebanalnego zatrzymania w kadrze typowej zakładowej wycieczki.” W kalendarium wydawnictwa „35 lat AKF Klaps” wycieczka została umiejscowiona pod datą lipcową 1969 roku, zaś inne źródło mówi „Pierwszy film klubu, zarejestrowano na nim wyjazd koła zakładowego ZMS w Pieniny. Wycieczka odbyła się w sierpniu 69 r.” („Powstanie i działalność Amatorskiego Klubu Filmowego „Klaps” w Chybiu. 1969 – 1973”) Tam też pojawia się tytuł filmu „Impresje pienińskie”, autorzy Jan i Franciszek Dzidowie oraz podawany jest czas: 20 minut. Nie ma pewności czy materiał, którym dysponujemy to fragment „Impresji pienińskich”, ani kiedy miała miejsce ta pierwsza wycieczka klubowiczów, zaś wszyscy – źródła i uczestnicy – są pewni, że na pierwszą wspólną wycieczkę pojechali w Pieniny, że mieli tam pierwszą kamerę i że tam powstał pierwszy materiał filmowy. A film dowodzi, że to była wielce udana wycieczka i wielce udany początek przygody ze sztuką.

AKF Klaps w Krakowie

Rok produkcji: lata 70.
Gatunek: dokument
Dane techniczne filmu: kolor, 8 mm, 4:32 min.
Ekipa: Zespół AKF Klaps

Opis:

Wycieczka to zawsze doskonały pretekst do kręcenia, zbierania materiału, podpatrywania ludzi, sytuacji, ćwiczenia. Pewien wyjazd do Krakowa, chyba w letni dzień, zaowocował taką piękną widokówką. Są na niej najpiękniejsze zabytki i Wisła i gołębie, przechadzający się turyści i śpieszący mieszczanie. Są ładne ujęcia i ciekawe wprawki. Najważniejsze jednak jest to, że udało się uchwycić wrażenia.

Wycieczka AKF Klaps do Zakopanego

Rok produkcji: 1970
Gatunek: dokument
Dane techniczne filmu: czarno-biały, 8 mm, 9:06 min.
Ekipa: Zespół AKF Klaps

Opis:
Tym razem „Klaps” wybrał się do Zakopanego. Oprócz uwieczniania samej wyprawy, jej uczestników i etapów, prób uchwycenia klimatu zakopiańskiej ulicy i charakterystycznych elementów pejzażu wyjazd ten wykorzystano do ćwiczeń warsztatowych. Wyróżniają się żartobliwe scenki i zabawny happening. Ci młodzi ludzie aż kipieli twórczą energią.

Klaps w Miliczu.

Rok produkcji: 1975
Gatunek: dokument
Dane techniczne filmu: czarno-biały i kolor, 8 mm, 13 min.
Ekipa: AKF „Klaps”

Opis:
W Miliczu a dokładnie w Karłowie obok Milicza od 28 lipca do 13 sierpnia 1975 roku odbywało się IV Ogólnopolskie Sympozjum Środowisk Twórczych, patronat nad imprezą sprawowała Federacja Socjalistycznego Związku Młodzieży Polskiej. W sympozjum wzięli też udział Klapsowicze – Franciszek Dzida, Jan Dzida i Władysław Kasza, którzy mieli się okazje zetknąć z innymi twórczymi młodymi ludźmi, studentami szkól artystycznych, członkami rozmaitych grup kreatywnych, a także profesjonalistami prowadzącymi rozliczne warsztaty, zajęcia, spotkania. Dziś wspominają Annę Bieniuszewicz, Emiliana Kamińskiego, Iwonę Omąkowską, Mieczysława Szumigraja, Lilianę Bilińską i Bronisławę Bąk. Nawiązane na sympozjum kontakty artystyczne i towarzyskie zaowocowały ciekawymi projektami filmowymi i wieloletnimi relacjami, fotografki Liliana Bilińska i Bronisława Bąk pojawiały się w Chybiu na „Fabułach”, zaś Iwona Omąkowska zagrała w filmach Franciszka Dzidy. Nie do przecenienia były także zebrane doświadczenia. Film dobrze oddaje nastrój artystycznego karnawału i pokazuje jak młodzi twórcy „przejmują” przestrzeń miasteczka.